Podróż w czasie z Gospodinowem
Z niecierpliwością czekałem na najnowszą książkę Georgi Gospodinowa. Jego „Fizyka smutku”, którą czytałem kilka lat temu, na długo została w mojej pamięci. W ręce polskich czytelników trafił „Schron przeciwczasowy” w tłumaczeniu Magdaleny Pytlak (Wydawnictwo Literackie). Od razu musiałem po nią sięgnąć!
Tym razem Gospodinow na tapet bierze temat pamięci i przemijania czasu. Choroba Alzheimera dotyka przecież coraz więcej osób. Zresztą każdy ma jakiś okres, w którym czuł się najlepiej. Jedni wzdychają do swych lat dziecinnych, inni z rozrzewnieniem wspominają konkretne dekady. A może warto by było do nich wrócić?
Głównym bohaterem książki jest tajemniczy Gaustyn – wynalazca, który postanawia otworzyć specjalną klinikę dla chorych na Alzheimera. Pierwsza placówka powstaje w Szwajcarii. Pensjonariusze mogą tam zamieszkać w specjalnie przygotowanych pokojach, które są urządzone w stylach z poprzednich dekad. Ale sam wystrój to nie wszystko – można tam znaleźć również przedmioty czy gazety z tamtych lat. Całkowicie jakby odbyło się podróż w czasie.
Z czasem pomysł Gaustyna zyskuje coraz większą popularność, a kliniki przeszłości otwierają się w kolejnych miejscach w Europie. Potem jednak dzieje się coś niezwykłego – europejscy przywódcy zgodnie decydują się na zorganizowanie specjalnego referendum w każdym państwie. Mieszkańcy wszystkich krajów mają zdecydować do jakiej dekady cofnie się dla nich czas. Co z tego wyniknie?
Od wielu lat krytycy literaccy typują bułgarskiego pisarza na jednego z głównych kandydatów do otrzymania Literackiej Nagrody Nobla. Rzeczywiście w jego prozie jest coś magicznego i niezwykłego oraz moim zdaniem jego styl pisania przypomina nieco ten Olgi Tokarczuk. Pełno w nim tajemnicy i mistycyzmu. Ale przede wszystkim jest po prostu przepiękny, dopracowany w najmniejszym szczególe. Oczywiście ukłony należą się tutaj również tłumaczce Magdalenie Pytlak!
Pamięć, wspomnienia i przeszłość dotyczą każdego z nas. To bardzo delikatne i kruche… właśnie… czym one są? Trudno znaleźć odpowiedź na to pytanie, ale przybliża do niej przeczytanie „Schronu przeciwczasowego” Georgi Gospodinowa. To lektura obowiązkowa dla każdego!
Inne książki od Wydawnictwa Literackiego:
