45. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych – podsumowanie

Historia największego święta polskiej kinematografii zna przypadki tylko dwóch edycji, które nie odbyły się od momentu utworzenia festiwalu w 1974 roku. Mowa oczywiście o latach 1982 i 1983 oraz ograniczeniach, które przyniósł stan wojenny. Krajobraz pandemiczny bieżącego roku wskazywał na dopisanie kolejnego rozdziału tego przykrego wątku. Tegoroczną edycję uratowało jednak przeniesienie wydarzenia w całości do Internetu – zarówno seanse filmowe, jak i wywiady, spotkania oraz dyskusje.

Tegoroczne Platynowe Lwy (nagroda honorująca całokształt twórczości) powędrowały do dwóch laureatów, reprezentujących odmienne spojrzenie na kinematografię – Feliksa Falka oraz Andrzeja Barańskiego. W ramach repertuaru festiwalowego organizatorzy postanowili przypomnieć filmy takie jak „Komornik”,  „Kobieta z prowincji” czy „Wypracowanie”.

Obok Konkursu Głównego i Konkursu Filmów Krótkometrażowych, wyłoniono również zwycięzcę w ramach Konkursu Filmów Mikrobudżetowych. Produkcje w tej kategorii zrealizowane zostały w oparciu o dofinansowanie Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej. Spośród sześciu filmów konkurujących w tym typie, zdecydowanie wyróżnił się „Ostatni komers”. Debiut pełnometrażowy Dawida Nickela, na tle raczej przeciętnych konkurentów, zdawał nic nie robić sobie z ograniczeń budżetowych i bez kompleksów mógłby konkurować z produkcjami o zdecydowanie większym zapleczu. Obraz ten został uznany za najlepszy również przez Jury KFM. Zdecydowanie warto obserwować poczynania artystyczne Nickela.

Do Konkursu Filmów Krótkometrażowych zakwalifikowało się 27 produkcji. Większość z nich prezentowała bardzo wysoki poziom artystyczny oraz realizacyjny. Konkurencja była spora, lecz, decyzją Jury, za najlepszy obraz uznano świetną „Alicję i Żabkę”. Oryginalna i przewrotna opowieść pochyla się nad psychiką nastolatki zmuszonej do zbyt wczesnego wejścia w dorosłość. Zasłużona nagroda dla debiutu Olgi Bołądź. Na wyróżnienie zasługują również „Dalej jest dzień” Damiana Kocura, „Maria nie żyje” Martyny Majewskiej, „Sukienka” Tadeusza Łysiaka oraz „Wyraj” Agnieszki Nowosielskiej.

Pomimo wszelkich utrudnień tego roku, Konkurs Główny nie ucierpiał pod względem objętości selekcji. Najlepszą produkcję 45. edycji festiwalu wybierano spośród czternastu filmów. Wśród nich znalazły się pozycje znane już widzom z wielkiego ekrany („25 lat niewinności”, „Jak najdalej stąd”, „Jak zostałem gangsterem. Historia prawdziwa”, „Sala samobójców. Hejter”, „Zieja”), jak i te czekające na premiery kinowe („Amatorzy”, „Bliscy”, „Magnezja”, „Mistrz”, „Sweat”, „Śniegu już nigdy nie będzie”, „Zabij to i wyjedź z tego miasta”, „Żużel”). 

W ramach dostępu zdalnego FPFF swoje premiery mieli „Amatorzy” Iwony Siekierzyńskiej oraz „Mistrz” Macieja Barszczewskiego. Pierwszy z nich ukazuje epizod z życia grupy teatralnej Biuro Rzeczy Osobistych, składającej się z niepełnosprawnych intelektualnie aktorów. Podejmuje on bardzo interesującą materię, lecz zamyka się w grubo oznaczonych granicach, znacząco tłamsząc potencjał obrazu. Pozostaje niedosyt. Przechodząc do debiutu fabularnego Barszczewskiego – oddać trzeba mu konsekwencję gatunkową, która wychodzi in plus jego filmowi. Niestety, „Mistrz” bywa też momentami do przesady patetyczny. Więcej o filmie w recenzji, która ukaże się wkrótce.

Największym zjawiskiem 45. edycji FPFF okazał się długo wyczekiwany debiut Mariusza Wilczyńskiego – „Zabij to i wyjedź z tego miasta”. Jest to dzieło absolutnie wyjątkowe, doświadczające widza na wielu płaszczyznach i zostające z nim na długo. Jak się okazało, mój zachwyt podzielało również Jury, którego decyzją film ten uhonorowany został główną nagrodą – Złotymi Lwami. Jest to rozstrzygnięcie historyczne, gdyż po raz pierwszy w Konkursie Głównym zwyciężył film animowany. Wyróżniony został również obraz „Sweat” Magnusa van Horna oraz „Magnezja” Macieja Bochniaka. Pełna lista laureatów poniżej.

Za największe zaskoczenie uznać można brak wyróżnień najnowszej produkcji Małgorzaty Szumowskiej –  „Śniegu już nigdy nie będzie”. Był on przez wielu typowany jako faworyt Konkursu Głównego.

45. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych przebył długą drogę po wybojach utrudnień pandemicznych. Ostatecznie w specyficznej, ale już wręcz popularnej, formie online utrzymał się na tegorocznej mapie festiwali filmowych. Stało się to znakiem czasów, o czym dyskutowano w ramach podsumowana festiwalu (materiał dostępny na kanale YouTube FPFF). Trzeba zadać sobie pytania dotyczące tego jak pandemia zmieni kino, jak zmienią się preferencje publiczności, w jaką stronę zmierza dystrybucja, jakie zagrożenia i szanse to stwarza? Stoimy na progu swoistej rewolucji, a tegoroczna edycja wydarzenia tak symbolicznego jak FPFF stanowi doskonałe tego podkreślenie.

Wielką Nagrodę „Złote Lwy” 45. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych dla najlepszego filmu „Zabij to i wyjedź z tego miasta” otrzymali reżyser Mariusz Wilczyński oraz producentki: Ewa Puszczyńska iAgnieszka Ścibior.
Nagrodę „Srebrne Lwy” 45. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych dla filmu „Sweat” otrzymali reżyser Magnus von Horn oraz producent Mariusz Włodarski.
Nagrodę „Złoty Pazur” 45. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w kategorii „Inne Spojrzenie” dla filmu „Magnezja”, otrzymali reżyser Maciej Bochniak oraz producenci: Leszek Bodzak i Aneta Hickinbotham.

Nagrody indywidualne otrzymali:
Magnus von Horn za reżyserię filmu „Sweat”
Piotr Domalewski za scenariusz do filmu „Jak najdalej stąd”
Jan Holoubek za debiut reżyserski za film „25 lat niewinności”
Michał Dymek za zdjęcia do filmu „Sweat”
Hania Rani za muzykędo filmu „Jak najdalej stąd”
Marek Warszewski za scenografię do filmu „Magnezja”
Franciszek Kozłowski za dźwięk w filmie „Zabij to i wyjedź z tego miasta”
Agnieszka Glińska za montaż filmu „Sweat”
Waldemar Pokromski i Agnieszka Hodowana za charakteryzację do filmu „Magnezja”
Dorota Roqueplo za kostiumy do filmu „Magnezja”
Aleksandra Konieczna za drugoplanową rolę kobiecą w filmie „Sweat”
Tomasz Włosok za drugoplanową rolę męską w filmie „Jak zostałem gangsterem. Historia prawdziwa”
Magdalena Koleśnik za główną rolę kobiecą w filmie „Sweat”
Piotr Trojan za główną rolę męską w filmie „25 lat niewinności”
Zofia Stafiej za debiut aktorski w filmie „Jak najdalej stąd”

Podczas gali zakończenia 45. FPFF ogłoszono również zwycięzców dwóch pozostałych konkursów filmowych.
Nagrodę za najlepszy film w Konkursie Filmów Mikrobudżetowych otrzymał reżyser Dawid Nickel za film „Ostatni Komers”.
Nagrodę im. Lucjana Bokińca dla Najlepszego Filmu w Konkursie Filmów Krótkometrażowych otrzymała reżyserka Olga Bołądź za film „Alicja i żabka”.

„Platynowe Lwy”, nagrody za całokształt twórczości ufundowane przez Stowarzyszenie Filmowców Polskich, odebrali reżyserzy Andrzej Barański i Feliks Falk.