Wpływ mediów na ludzi – tezy niemieckiej socjolog H. Himmelweit
Media mają obecnie ogromne oddziaływanie na ludzi. Informacje mogą być rozpowszechniane po kilku kliknięciach przycisku, niezależnie od tego, czy jest to prawda, fałsz, spekulacja, plotka. Może to silnie wpływać na relacje międzyludzkie. Media mają możliwość manipulowania, przekonywania i wywierania presji na społeczeństwo, a nawet czasami kontrolowania świata – zarówno pozytywnie, jak i negatywnie:
- mentalnie,
- fizycznie,
- emocjonalnie.
Kontrowersyjne informacje są drukowane czy zamieszczane w Internecie bez względu na fakt, czy jest to prawda czy nie. Społeczeństwo „ma” wierzyć we wszystko, co mu powiedziano, i nie kwestionować tego. Istnieje związek między rozwojem środków masowego przekazu a zmianami społecznymi, chociaż stopień i kierunek tego związku jest nadal dyskutowany, nawet po latach badań nad wpływem mediów. Wiele konsekwencji, szkodliwych lub pożytecznych, przypisywanych środkom masowego przekazu, jest niemal niewątpliwie spowodowane innymi tendencjami w społeczeństwie, jednak socjologowie raczej przychylają się do obarczania środków masowego przekazu i komunikacji masowej winą na zmiany społeczne, argumentując, że massmedia używane są jako „instrument”, zarówno potężniejszy, jak i bardziej elastyczny niż jakikolwiek wcześniejszy czynnik służący do wywierania wpływu na ludzi.
Niemiecka socjolog, która miała ogromny wkład w rozwój tej dziedziny nauki, Hilda Himmelweit wskazała trzy rodzaje wpływu mediów na ludzi:
- bezpośredni,
- kumulatywny,
- podświadomy.
Wpływ bezpośredni wywierany jest przez programy telewizyjne i filmy. Odbija on się bezpośrednio na emocjach poprzez intelektualne opracowanie obejrzanych treści. Nie jest tak groźny jak dwa pozostałe, gdyż jego oddziaływanie jest natychmiastowe i dla osoby stabilnej emocjonalnie nie będzie miał wielkiego znaczenia. Drugi rodzaj – kumulatywny – drąży psychikę odbiorcy. Jeśli treści powtarzają się systematycznie, skutkiem ich oddziaływania sa zmiany w opiniach, postawach czy zainteresowaniach. Z kolei wpływ podświadomy „polega na tym, że odbiorca może początkowo odrzucić proponowane mu przez program postawy lub zachowania z powodu kontekstu, w jakim zostają ukazane (np. agresja zostaje ukarana). Jednak z upływem czasu fakt zaistnienia kary jest zapomniany, a napięcie uczuciowe wywołane postawą bohatera pozostaje nadal w odbiorcy. Ten rodzaj wpływu przejawia się dość często w postaci przenoszenia uczuć sympatii czy antypatii do bohatera na aktora, który odtwarza postać filmową” [2].
W dzisiejszych czasach szczególnie podkreśla się wpływ socialmediów na ludzi. Widać to szczególnie w:
- polityce,
- biznesie
- życiu prywatnym.
Media społecznościowe odgrywają ogromną rolę we współczesnej polityce i są jednym z najcenniejszych zasobów wykorzystywanych przez partie do zdobywania głosów. Jest to związane z zasięgiem i ich możliwościami docierania do milionów ludzi w ciągu kilku minut. Jeśli chodzi o wpływ mediów społecznościowych na biznes, to zmieniły one sposób, w jaki większość firm działa na co dzień – ogrom dużych korporacji ma dwa lub więcej różnych profili w mediach społecznościowych, które wchodzą w interakcje i promują produkty. Rozwój mediów społecznościowych niestety oznacza wzrost introwertyków społecznościowych na całym świecie. Ciągłe korzystanie z mediów społecznościowych i uzależnienie od nich powodują, że ludzie są samotni i nie potrafią komunikować się poza wirtualną siecią bezpieczeństwa – np. Facebooka. Brak rozmowy twarzą w twarz obniża też inteligencję społeczną. Ma to poważne konsekwencje i może wywołać u ludzi niechęć do tradycyjnych kontaktów międzyludzkich.
Sumując wpływ mediów, szczególnie tzw. nowych, jest ogromny. Mogą one obecnie nie tylko manipulować ludźmi, ale także prowadzić do zagrożenia ich zdrowia i życia.
autor: Agnieszka Kuchnia-Wołosiewicz
Bibliografia:
- Aksman J. [pod red.], Pedagogiczno-społeczne aspekty, cz. I, Kraków 2010, s. 222 – 223.
- https://www.szkolnictwo.pl/index.php?id=PU7574, 10.11.2020.
- Michalczyk S., Społeczeństwo medialne. Studia z teorii komunikowania masowego, Katowice 2008, s. 323.
- Mrozowski M., Media masowe. Władza rozrywka i biznes, Warszawa 2001, s. 374 – 376.
Rysunek: https://pieknoumyslu.com/media-jak-nami-manipuluja/, 10.11.2020.
