Nikt nie spodziewa się portugalskiej inkwizycji – recenzja książki G. Górnego i J. Rosikonia
Parafraza słynnego tekstu grupy Monty Pythona najlepiej podsumowuje czym jest najnowsza książka Grzegorza Górnego i Janusza Rosikonia. Jest to bowiem podróż w przeszłość sięgająca kilka wieków wstecz i poruszająca kontrowersyjne tematy z historii Kościoła Katolickiego i dziejów ludzkości – kontrowersyjna przede wszystkim dlatego, że podparta dokumentami historycznymi, a nie ulegająca popularnemu (czy też „popularnonaukowemu”) spojrzeniu na te wydarzenia. W tym celu zostało napisane Tajne Archiwum Watykańskie. Nieznane dzieje z historii Kościoła będące częścią serii Świadkowie tajemnicy, która wydawana jest przez Rosikon Press.
Żyjemy w świecie, który często myli prawdę z kłamstwem, a dobro ze złem i jest to coś, co nie zmieniło się od tysięcy lat. Dlatego, aby lepiej zrozumieć przeszłość należy sięgnąć po jak największą liczbę dokumentów, które pomogą ustalić fakty, oddzielić ziarno od plew i najobiektywniej jak to możliwe ocenić przeszłe zdarzenia. Pomocne w tym okazują się właśnie takie dokumenty jak te, które znajdują się w Tajnym Archiwum Watykańskim i wcale nie jest ono tak tajne jak wskazuje na to jego nazwa. Dzięki autorom poznajemy historię tego niezwykłego zbioru dokumentów i dowiadujemy jak funkcjonuje miejsce rozpalające wyobraźnię zwolenników teorii spiskowych na całym świecie.
Głównymi tematami są tu: proces templariuszy, wyprawy krzyżowe, paradoksy inkwizycji, konkwistadorzy, Galileusz, rewolucja francuska, hiszpańska wojna domowa i pontyfikat Piusa XII. Jak łatwo zauważyć są to tematy za które Kościół Katolicki bardzo często ponosi sporą odpowiedzialność według obiegowych opinii. Na szczęście autorzy mając do dyspozycji dokumenty i opinie specjalistów z danych okresów historycznych mogą pokazać zupełnie inne spojrzenie na te wydarzenia i przypomnieć, że historia rzadko bywa czarno-biała, a o skutku (pozytywnym lub nie) może zdecydować czasami jedna decyzja. Oczywiście każdego, kto będzie mieć wątpliwości, (a na pewno znajdzie się wiele takich osób), można odesłać do opracowań danych dokumentów albo prac współpracujących z autorami historyków, którzy są nie tylko światowymi autorytetami w swoich dziedzinach, ale również autorami wielotomowych prac na dane tematy.
Zaskoczenie mogą poczuć nawet osoby, które wiedziały o wielu mitach dotyczących wymienionych spraw – aby podsycić ogień zainteresowania wspomnę o zaledwie kilku interesujących tematach. Czytelnicy dowiedzą się po lekturze Tajnego Archiwum Watykańskiego między innymi tego, czym różniła się inkwizycja w Portugalii, Hiszpanii i innych państwach oraz kto tak naprawdę stał na jej czele, wspomniany zostanie również Marcin Luter, który nawoływał do „palenia czarownic”, nie zgadzając się w tej kwestii z przedstawicielami kościoła uznającymi w oficjalnym dokumencie kościelnym, że czarownice nie istnieją. Ilość podobnych wzmianek historycznych jest ogromnym atutem książki i sprawia, że naprawdę warto się z nią zapoznać, by nie powielać błędnych opinii. Osobiście uważam za jeden z najciekawszych rozdziałów ten, który pokazuje zapomniane lecz prawdziwe oblicze rewolucji francuskiej, która pod płaszczem walki o wolność siała strach i terror, doprowadzając do ludobójstwa w Wandei, gdzie jej żołnierze zabijali na najbardziej wymyślne sposoby mieszkańców tego regionu bez względu na ich pochodzenie, wiek czy płeć. Być może był to jedyny raz podczas którego naprawdę zrównano wówczas we Francji wszystkich ludzi – niestety w celu ich eksterminacji. Przytaczane są również działania powtarzane później przez Niemców w obozach koncentracyjnych podczas II wojny światowej takie jak wytwarzanie mydeł i abażurów z zabitych ludzi – w tym przypadku Wandejczyków.
Ta książka to nie tylko tekst – znajdujemy tu ogromną ilość zdjęć i ilustracji wśród których są portrety osób przedstawionych w książce, fotografie omawianych dokumentów, a także te ukazujące nam historyków udzielających komentarza autorom. Serdecznie polecam tę pozycję wszystkim miłośnikom historii.
