Opowiadanie Islama Allama i wywiad z młodym egipskim pisarzem!
Islam Alam (tłum. z arabskiego Marcin Mieteń)
Dlaczego stworzył mnie człowiekiem?!
Przedpołudniem, gdy słońce rozciągało swoje promienie we wszystkie zakamarki egipskich ulic, pan Qu’ud zawiązał pasek swojego płaszcza wokół talii i objął słup, na którym wspierały się przewody elektryczne, próbując wspiąć się jak najwyżej przy pomocy swoich wątłych ramion. Ale bez skutku. Wszystkie jego liczne próby kończyły się fiaskiem. Po chwili zebrało się wokół niego kilka osób, a nawet jedna z nich podeszła do niego i zapytała:
– Co pan robi, panie Qu’ud?
Pan Qu’ud rzucił bez zastanowienia:
– Idę do Boga.
Inna osoba, która obserwowała całe zdarzenie, zdziwiła się i próbowała tłumaczyć:
– Co pan mówi, panie Qu’ud? O co chodzi z tym wspinaniem się do Boga?
– Chcę się Go zapytać, dlaczego stworzył mnie człowiekiem.
Gapie stali zaskoczeni z powodu tego, co usłyszeli od pana Qu’uda, człowieka bez wątpienia pobożnego i religijnego. Patrzyli na siebie z niedowierzaniem, gdy nagle głos zabrał student, który sam uważał siebie za lokalnego uczonego i filozofa:
– Stworzył cię człowiekiem, aby odróżnić cię od zwierząt, a tym co różni człowieka od zwierzęcia jest rozum!
Pan Qu’ud zachichotał sarkastycznie i odwrócił się do stojącego za nim młodzieńca, mówiąc:
– A jaki jest pożytek z tego rozumu, chłopcze? Zwierzę nie ma umysłu, ale czy widziałeś kiedyś kłamiące zwierzę? A może widziałeś zwierzę-hipokrytę? Czy widziałeś kiedyś, aby zwierzę zaatakowało inne z powodu jego własnego widzimisię? Żadne zwierzę nigdy tego nie zrobi, mój synu. Za to człowiek i owszem, a nawet jeszcze więcej.
Islam Allam (ur. 1994) – egipski pisarz młodego pokolenia, autor powieści Bahr an-Nur (pl. Morze światła) i licznych opowiadań, w których punktuje problemy społeczne w Egipcie, często za pomocą czarnego humoru. Mieszka i pracuje w mieście Minya, około 3 godziny drogi od Kairu.
Wywiad z autorem
Marcin Mieteń: Kiedy i dlaczego zacząłeś pisać?
Islam Alam: Zacząłem pisać na drugim roku studiów, około 2013 roku. Od zawsze dużo czytałem i miałem bujną wyobraźnie. W pewnym momencie opowiadania same zaczęły układać mi się w głowie. Od razu zacząłem je zapisywać, zauważyłem, że mój styl jest trochę inny od wszystkich, ale ciekawy. Moi przyjaciele i profesorowie na uniwersytecie zachęcali mnie, bym kontynuował pisanie. Tak oto powstało to opowiadanie.
MM: Opowiedz o swojej powieści Bahr an-Nur (pol. Morze światła).
IA: Moja powieść to wynik 5 lat pisania i prowadzenia badań. Opowiada o 9 młodych mężczyznach i kobietach, którzy przechodzą z jednej religii na drugą. Pokazuję w niej społeczną, religijną i polityczną perspektywę patrzenia na społeczeństwo, jego relację z władzą i walkę z ekstremizmem.
MM: Czy masz jakieś informacje zwrotne na temat Twojej twórczości od czytelników?
IA: Tak, próbują się ze mną kontaktować. Uwielbiam z nimi rozmawiać – wiele mogę się od nich nauczyć i dają mi wiele inspiracji do dalszej pracy.
MM: Co skłoniło cię do napisania opowiadania Dlaczego stworzył mnie człowiekiem?! ?
IA: To opowiadanie było ostatnim, które napisałem do mojego zbioru. Krytykuję w nim ludzką hipokryzję i kłamstwa.
MM: Czy będziemy mogli kiedyś przeczytać Twoje książki po polsku?
IA: Bardzo bym chciał.
MM: Co teraz robisz? Co piszesz?
IA: Przygotowuję artykuły do kilku czasopism elektronicznych. Odbędę również kilka wywiadów telewizyjnych, a oprócz tego zaczynam pisać kontynuację mojej powieści, wymaga to ode mnie wielu badań i podróży w różne miejsca.
MM: Powiedz nam, co lubią czytać Egipcjanie. Czy lubią poezję i opowiadania, czy wolą dłuższe formy? Częściej wybierają twórców arabskich czy obcokrajowców?
IA: Egipski czytelnik jest otwarty, uwielbia wszystkie rodzaje literatury – tłumaczoną i arabską, klasyczną i współczesną, zawsze wybiera to, co najlepsze. Ale niestety często umiejętność czytania stanowi problem.
MM: Czy Twoja rodzina wspiera Cię w tym, co robisz? A może uważa, że pisanie to nie jest zajęcie dla prawdziwego mężczyzny?
IA: Prawdę mówiąc, nie wszyscy w rodzinie mnie wspierają. Pierwszym, który zachęcał mnie do robienia tego, co kocham, był mój kuzyn Muhammad al-Alami, jestem mu za to bardzo wdzięczny.
MM: Powiedz nam coś o najważniejszych twórcach literatury egipskiej.
IA: To jedno z pytań, którego nie lubię, ponieważ nie jestem w stanie ułożyć tak długiej listy. To w Egipcie żyli najznamienitsi pisarze od lat 50. aż do teraz. Ale tradycyjnie rzecz ujmując, ojcem tradycji pisania powieści jest u nas zdobywca Nagrody Nobla Nadżib Mahfuz, ojcem opowiadania – Yusuf Idris, a twórcą teatru – Tawfiq al-Hakim. Lista jest naprawdę długa, ale nie mogę nie wspomnieć o mojej ulubionej literaturze podróżniczej, artykułach Anisa Mansoura i tekstach Bilala Fadla.
MM: Czy chciałbyś coś powiedzieć swoim polskim czytelnikom? Z pewnością wielu Polaków będzie z niecierpliwością na Twoje kolejne opowiadania, a może w przyszłości doczekamy się również wydania Twojej powieści po polsku!
IA: Chcę Wam przekazać ogromne gratulacje! W końcu polska pisarka zdobyła Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury. W przyszłości na pewno spędzę dużo czasu na przeczytaniu wszystkich jej dzieł!
