Kobiecy świat nauki – pięć wspaniałych

Świat nauki przez długi czas był zarezerwowany niemal tylko dla mężczyzn. Kobiety przez lata musiały walczyć o swoje prawa, by również móc studiować i prowadzić badania na takim samym poziomie co płeć przeciwna. Dzięki nieustępliwości oraz ciągłemu udowadnianiu swojej wartości na przestrzeni lat – współcześnie widok kobiety naukowca nie jest dla nikogo zaskoczeniem. Dziś prezentujemy subiektywną listę pięciu najwybitniejszych kobiet w historii nauki.

Maria Winkelmann (1670 – 1720r.)

Żyjąca przełomie XVII i XVIII wieku Maria uchodzi za jedną z pierwszych kobiet astronomów. Nie odebrała żadnego wykształcenia, a do astronomii przekonał ją Christopher Arnold – samouk zwany „chłopskim astronomem”. To właśnie przez niego poznała swojego męża, wybitnego astronoma Gottfrieda Kircha, dzięki któremu mogła pogłębiać swoją wiedzę. Jako że kobiety w Niemczech w XVIII wieku nie miały prawa zapisać się na studia, swoje nauki pobierała od męża w domu. Szybko stała się jego asystentką i razem prowadzili wspólne badania. Maria odkryła kometę „1702”, która nosi nazwę od roku zaobserwowania jej przez astronomkę. W kolejnych latach prowadziła liczne badania i publikowała artykuły naukowe. Po śmierci męża starała się o stanowisko asystenta astronoma na uczelni, jednak mimo doskonałych kwalifikacji, nie dostała angażu ze względu na swoją płeć.

Ada Lovelace (1815 – 1852r.)

Brytyjska matematyczka żyjąca w XIX wieku. Kluczowe w jej działalności zawodowej było poznanie Charlesa Babbage’a, matematyka, astronoma i mechanika. To właśnie Babbage zaprosił ją do obejrzenia jego maszyny różnicowej i zainspirował Lovelace do zaprojektowania… pierwszego programu komputerowego. Był to diagram wykonany przez matematyczkę w jej notatkach, a jego zastosowania miały być bardzo obszerne, maszyna miała bowiem między innymi sama komponować muzykę. Urządzenie ostatecznie nigdy nie zostało zbudowane, więc nie można stwierdzić czy rozpisany algorytm faktycznie był skuteczny. Niemniej, maszynę zaprojektowaną przez Lovelace uważa się za inspirację do powstania późniejszych komputerów, a zawarty w niej algorytm uważany jest za pierwszy program komputerowy. Często Ada Lovelace nazywana jest pierwszym programistą w dziejach ludzkości.

Maria Skłodowska-Curie (1867 – 1934r.)

Tej Pani nikomu przedstawiać nie trzeba. Pierwsza kobieta, która otrzymała Nagrodę Nobla i jedyna kobieta, która otrzymała to wyróżnienie dwukrotnie. Pierwszy Nobel, w dziedzinie fizyki, przypadł jej za badania nad zjawiskiem promieniotwórczości (1903r.), natomiast drugiego otrzymała w dziedzinie chemii (1911r.) za okrycie dwóch pierwiastków – polonu i radu. Jest jedną z czterech osób, które otrzymały Nagrodę Nobla więcej niż raz, przy czym tylko ona i Linus Pauling otrzymali nagrody w dwóch różnych dziedzinach. Skłodowska-Curie stale obracała się w towarzystwie najznamienitszych uczonych swoich czasów, przyjaźniła się nawet z Albertem Einsteinem, który w dużej mierze zawdzięcza jej swoją karierę. To dzięki polskiej uczonej, późniejszy twórca teorii względności, dostał się na prestiżowy uniwersytet w Zurychu. W dowód uznania za wszystkie swoje zasługi, Maria Skłodowska-Curie jako jedyna kobieta została pochowana w paryskim Panteonie.

Hannah Arendt (1906 – 1975r.)

Niemiecka teoretyczka polityki i filozof żydowskiego pochodzenia. Wydarzenia z II wojny światowej spowodowały, że jej rozważania skupiały się głównie wokół współczesnych jej systemów politycznych. Jest ona autorką jednej z najbardziej znanych teorii totalitaryzmu zawartej w książce „Korzenie totalitaryzmu”, w której pojawia się tematyka problemu z rasizmem czy antysemityzmem. Arendt wzięła na tapet głównie formę rządów hitlerowskich Niemiec i stalinowskiego ZSRR. W swojej teorii niemiecka filozof sugerowała, że w nowoczesnych społeczeństwach ludzie są coraz bardziej wyizolowani, bo choć spełniają funkcje społeczne poprzez interakcje to nie wynikają z nich żadne więzi międzyludzkie. Taki stan rzeczy, jak zauważała Arendt, jest idealny dla państwa oraz mediów do łatwego manipulowania społeczeństwem.

Barbara McClintock (1902 – 1992r.)

Amerykańska genetyczka żyjąca w XX wieku. W latach 30. rozpoczęła swoją pracę naukową zajmując się badaniami genetycznymi nad kukurydzą. W 1951 roku ogłosiła wyniki swoich badań, które znacząco wyprzedzały ówczesną naukę. McClintock, na ich podstawie, udowodniła istnienie ruchomych elementów genomu, które później nazwane zostały transpozonami. Odkrycia amerykańskiej badaczki były tak zaawansowane, że udało się je potwierdzić dopiero w latach 70., kiedy to odkryto geny wędrujące u bakterii. Dzięki eksperymentowi Barbary McClintock udało się ustalić w jaki sposób bakterie przekazują sobie geny odporności na antybiotyki. Godnym odnotowania jest fakt, że wszystkie te badania Amerykanka prowadziła przed odkryciem budowy DNA czy rozszyfrowaniem kodu genetycznego.